حجیت خبر متواترصحّت استناد به حدیث نقل شده به تواتر است. ۱ - معنای حجیت خبر متواترحجیت خبر متواتر ، به معنای درستی استناد و تمسک به خبر متواتر برای اثبات موضوع و یا حکم شرعی است که موجب معذّریت یا منجّزیت می‌گردد. ۲ - حجیت خبر متواتر از نگاه علماجمهور علما به حجیت خبر متواتر معتقد هستند، زیرا خبر متواتر یقین آور و موجب قطع است و چون قطع به خودی خود حجت است، برای اثبات حجیت، به دلیل و برهان شرعی نیاز ندارد. فلاسفه نیز در این باره می‌گویند: «الذاتی لا یعلّل». در کتاب « دروس فی علم الاصول » آمده است: «و حجیة التواتر قائمة علی اساس افادته للعلم و لا تحتاج حجیته الی جعل و تعبد شرعی». ۳ - نکته اولبعضی از اصولی‌ها، حجیت خبر متواتر را منکر شده و گفته‌اند خبر چه واحد باشد و چه متواتر، احتمال صدق و کذب در آن وجود دارد، به همین دلیل هرگز نمی‌تواند در شنونده قطع ایجاد کند؛ ولی این سخن آنان مخالف وجدان و حس است، زیرا بدیهی است همین که خبر به حد تواتر برسد، افاده یقین می‌کند. ۴ - نکته دومجمهور معتقدند خبر متواتر، افاده علم ضروری می‌کند، اما مرحوم « سید مرتضی » و « آمدی » در این مورد توقف نموده و «ابن حسین» گفته، افاده علم نظری می‌کند. « شهید صدر » به خلاف مشهور اصولیون ، یقین حاصل از خبر متواتر را یقین استقرایی می‌داند نه استنباطی. [۴]
اصول فقه، رشاد، محمد، ص۲۰۴.
[۵]
اصول الفقه، ابو زهره، محمد، ص۹۹.
[۶]
اصول الفقه، زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، ج۳، ص۱۲۶.
۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۹۶، برگرفته از مقاله «حجیت خبر متواتر». |